Εφηβική Σκολίωση

Η Εφηβική Σκολίωση (η σκολίωση στους εφήβους) είναι όταν, σε ένα κατά τα άλλα υγιή έφηβο, αρχίζει η σπονδυλική του στήλη να περιστρέφεται σε διαφορετικά επίπεδα, αντίθετα μεταξύ τους.

Η περιστροφή των θωρακικών σπονδύλων συμπαρασύρει και τα πλευρά με αποτέλεσμα την δημιουργία του θωρακικού ύβου (καμπούρα).

Το ίδιο γίνεται και στους οσφυϊκούς σπονδύλους μόνο που εδώ συμμετέχουν στην δημιουργία του ύβου η προβολή λόγω στροφής των οσφυονωταίων μυών.

Είναι ο πιο συχνός τύπος σκολίωσης (4 στους 100 εφήβους), που επηρεάζει παιδιά ηλικίας 9 έως 14 ετών. Εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της περιόδου της ταχείας ανάπτυξης.

Οι καμπύλες επιβραδύνουν την εξέλιξή τους κατά τη διάρκεια της σκελετικής ωρίμανσης. Όμως όλες ανεξαιρέτως οι καμπύλες, συνεχίζουν να επιδεινώνονται στην ενήλικη ζωή.

Η προοδευτική αύξηση της στροφής των σπονδύλων, δημιουργεί μια πλάγια κλίση, από την πλευρά της στροφής, κάτι σαν στριφογυριστή σκάλα.

Παρατήρηση

Παρατηρούμε το παιδί με το μάτι και εντοπίζουμε τα παρακάτω:

1. Θωρακικός Ύβος (καμπούρα).  Μια ευρεία προεξοχή στην πλάτη ή στη μέση, είναι το πιο ορατό σημάδι της σκολίωσης

2. Ασυμμετρία ύψους ώμου και ωμοπλατών. Ο ένας ώμος εμφανίζεται ψηλότερα από τον άλλο. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ωμοπλάτες

3. Απώλεια στήριξης του κορμού. Μετατόπιση του σώματος προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά.

4. Κλίση Λεκάνης  Εμφανίζεται ως κάποια ασυμμετρία της μέσης στην οποία το ένα ισχίο φαίνεται να είναι υψηλότερο από το άλλο.

Διαγνωστικές εξετάσεις

Τρισδιάστατη απεικόνιση Formetric 4D

---

Μέσω της διεργασίας Moire και μετά από επεξεργασία στον υπολογιστή, χωρίς να αγγίζεται ο ασθενής με μόνο την έκθεσή του σε μια ακίνδυνη σάρωση φωτός και Laser, μας προσφέρει την τρισδιάστατη απεικόνιση της Σπονδυλικής στήλης με ακρίβεια ακτινογραφίας.

Ηλεκτρονικό Σκολιώμετρο

---

Μετράει με μεγαλύτερη ακρίβεια την γωνία των ύβων όσον αφορά την σκολίωση και τον κυφωτικό ύβο όσον αφορά την κύφωση, όχι στατικά όπως το απλό σκολιώμετρο, αλλά δυναμικά με μέσο όρο ύβου.

Ακτινογραφίες

---

Ολόσωμες ψηφιακές ακτινογραφίες χαμηλής ακτινοβολίας.

Πρέπει να γίνονται εφόσον οι προηγούμενες μέθοδοι έδειξαν ήπια προς μέτρια σκολίωση.

Σε αυτές μετρούμε με ακρίβεια την γωνία Cobb, δηλαδή την γωνία της πλάγιας κλίσης της σκολίωσης.

Επίσης βλέπουμε και το σημείο Riser, δηλαδή το προσδόκιμο ανάπτυξης του εφήβου.

Η Παρακολούθηση γίνεται σε ασθενείς των οποίων οι σκολιωτικές γωνίες είναι μικρότερες από 12º .

Στην ουσία είναι η επανεξέταση του ασθενούς από τον γιατρό που το παρακολουθεί. Η εξέταση θα πρέπει να περιλαμβάνει:

• Οπτική εξέταση,
• εξέταση με σκολιώμετρο ηλεκτρονικό η συμβατικό (εφόσον έχουν καταγραφεί τα στοιχεί στην προηγούμενη εξέταση),
• έλεγχος με τρισδιάστατη απεικόνιση Formetric 4D.

Το μηχάνημα διαθέτει πρόγραμμα σύγκρισης των προηγούμενων εξετάσεων, εντοπίζοντας της διαφορές και την πιθανή επιδείνωση.

Εάν παρατηρηθεί αξιοσημείωτη επιδείνωση της σκολίωσης τότε θα πρέπει ο ασθενής να υποβληθεί σε ακτινογραφίες.

Η Παρακολούθηση δεν πρέπει να γίνεται σε χρονικά διαστήματα, που δυστυχώς είθισται, εφόσον ο έφηβος μπορεί να μην έχει εισέλθει σε φάση ταχείας ανάπτυξης.

Το ιδανικό είναι να παρακολουθείται σε κάθε αύξηση ύψους 4-5 εκατοστά. Άρα θα πρέπει οι γονείς να ελέγχουν το ύψος σε τακτά διαστήματα.

Η θεραπεία στη σκολίωση στους εφήβους, μπορεί και πρέπει να είναι συντηρητική με κηδεμόνα και ασκήσεις. Σε κάποιες ιδιαίτερα μεγάλες σκολιώσεις μπορεί να είναι χειρουργική.

Επιδείνωση της σκολίωσης 

---

 

Η επιδείνωση της σκολίωσης είναι απρόβλεπτη. Κανείς ακόμη δεν μπορεί να πει με σιγουριά εάν μια σκολίωση των 10° ή 15° θα επιδεινωθεί. Υπάρχουν σκολιώσεις που δεν μεγαλώνουν πολύ και παραμένουν σε επίπεδα χαμηλά για την έναρξη μιας θεραπείας. Οι περισσότερες όμως στατιστικά επιδεινώνονται απρόβλεπτα.

Μια εταιρεία στις ΗΠΑ η Trangenomic έφτιαξε ένα γενετικό τεστ το SCOLISCORE, που προβλέπει με πιθανότητες την επιδείνωση της σκολίωσης σε ένα παιδί.

Δυστυχώς όμως τα μέτρια αποτελέσματα του στην πρόβλεψη της επιδείνωσης αλλά και η υψηλή τιμή του (2.800$) το κάνουν σχεδόν απαγορευτικό για ευρεία χρήση.

Εάν η έφηβη είναι στην φάση της ταχείας ανάπτυξης (>10 εκ ύψος το χρόνο) συνήθως ένα έτος πριν και ένα έτος μετά την έναρξη της έμμηνου ρύσης, η σκολίωση μπορεί να επιδεινωθεί πάρα πολύ. Μέχρι και 15 μοίρες μέσα σε 6 μήνες.

Η θεραπεία της εφηβικής σκολίωσης με ολοήμερη εφαρμογή του κηδεμόνα θα πρέπει να εφαρμόζεται μέχρις ότου κλείσουν οι επιφύσεις, δηλαδή μέχρι το πιστοποιημένο τέλος της οστικής ανάπτυξης (αυτό πρακτικά υπολογίζεται περίπου 2 με 4 χρόνια από την έναρξη της περιόδου στα κορίτσια).

Ο λόγος είναι όπως φαίνεται από το παρακάτω παράδειγμα ότι υπάρχει ένα ποσοστό απώλειας της διόρθωσης εφόσον υπάρχει ακόμη ανάπτυξη, ανεξάρτητα από την ηλικία.

Παράδειγμα

---

Ασθενής ετών 16 με σκολίωση αριστερή θωρακοοσφυϊκή 32,7° και βαθμό ανάπτυξης Riser 3.

Της εφαρμόστηκε κηδεμόνας SPONDYLOS Rigo Cheneau και εκπαιδεύτηκε στα προγράμματα ασκήσεων.

Η ασθενής εφάρμοζε τον κηδεμόνα 21 ώρες την ημέρα.

Δύο χρόνια μετά η σκολίωση της είχε διορθωθεί κατά 63% φθάνοντας χωρίς κηδεμόνα τις 13,8°.

Παρότι η ασθενής είχε αγγίξει τα 18 έτη ο βαθμός ανάπτυξης ήταν Riser 3 προς 4.

Αποφάσισε τότε να μην εφαρμόζει τον κηδεμόνα και να μην ασκείται θεωρώντας ότι λόγω ηλικίας είχε τελειώσει με την θεραπεία της σκολίωσης.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι ένα χρόνο μετά η γωνία της σκολίωσης της να έχει αυξηθεί στις 17,8°  και δύο χρόνια μετά να έχει φθάσει τις 20,2° και οι επιφύσεις της να είναι ακόμη ελάχιστα ανοικτές.

Μετά την οστική ωρίμανση, θα πρέπει η ασθενής να ασκείται καθημερινά με τις ασκήσεις που έχει μάθει και αμέσως με το τέλος των ασκήσεων να εφαρμόζει τον κηδεμόνα της για περίπου 8 ώρες (μπορεί και κατά την διάρκεια του ύπνου).

Αυτό ανάλογα την περίπτωση είναι από 6 ως 12 μήνες.

Τελειώνοντας με την εφαρμογή κηδεμόνα, θα πρέπει να ασκείται καθημερινά για τουλάχιστον 4 χρόνια σε όλα τα προγράμματα ασκήσεων.

Στην ενήλικη ζωή θα πρέπει να ασκείται καθημερινά για 10 με 15 λεπτά σε συγκεκριμένες ασκήσεις που θα τις υποδειχθούν.

Επίσης στις μελλοντικές της εγκυμοσύνες θα πρέπει να μην πάρει πολύ βάρος και μετά τον τοκετό

θα πρέπει να ακολουθήσει για ένα εξάμηνο τουλάχιστον το πρόγραμμα των ασκήσεων.

Χειρουργική Θεραπεία

---

Η χειρουργική θεραπεία πρέπει να εφαρμόζεται σύμφωνα με τις παρακάτω ενδείξεις:

 

1- Μεγάλες γωνίες  >65° – 70° συνδυαζόμενες με υποκύφωση < 10° και ζωτική χωρητικότητα στους πνεύμονες < 40%

2- Ιδιαίτερα μεγάλο αισθητικό πρόβλημα, που δεν μπόρεσε ή δεν έγινε καν η προσπάθεια να διορθωθεί

Σαν κανόνας βέβαια σε όλες τις ειδικότητες τις χειρουργικής θα πρέπει πάντα πριν προχωρήσουμε σε μια χειρουργική θεραπεία να έχουμε εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες που μας παρέχει μια σωστά εφαρμοσμένη συντηρητική θεραπεία.

Δεν υπάρχει προληπτική χειρουργική θεραπεία της σκολίωσης. Δεν χειρουργούμε μια σκολίωση γιατί θα γίνει πιο όμορφο το παιδί, ούτε προληπτικά για να μην αποκτήσει καρδιοαναπνευστικό πρόβλημα όταν μεγαλώσει.